ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ
Το παραμύθι: «Θα επιτρέψουμε τα ιδιωτικά πανεπιστήμια για να μπορεί το Harvand ,to Yale,to Stanford κ.α. να φτιάξουν παραρτήματα στην Ελλάδα».
Η αλήθεια:Τα ανωτέρω γνωστά ιστορικά ιδρύματα ΔΕΝ είναι ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ με διαθέσιμα άνω των 5 δις έως και 35 δις και άνω το καθένα. Δεν έχουν σκοπό το κέρδος, δηλαδή το μοίρασμα των κερδών στους μετόχους τους, αλλά τα έσοδά τους (δωρεές πλουσίων, εταιρειών, κρατικές επιχορηγήσεις, φορολογικές απαλλαγές, κληροδοτήματα, δίδακτρα άνω των 60.000 ευρώ το έτος ανά φοιτητή κλπ)επενδύονται εκ νέου στην έρευνα, σε υποδομές κλπ).Οι φοιτητές τους (εκτός των υπότροφων) είναι γόνοι πλουσίων οικογενειών, πολιτικών ηγετών ,στελεχών μεγάλων επιχειρήσεων που προετοιμάζονται ώστε να έχουν ένα βιογραφικό για να καταλάβουν υψηλά πόστα σε επιχειρήσεις ,κυβερνήσεις ,οργανισμούς κλπ. Οι διακεκριμένοι καθηγητές τους αλιεύονται με υψηλά πακέτα αποδοχών (τουλάχιστον 100.000 ευρώ το χρόνο). Δεν έχουν κανένα λόγο, λοιπόν, να ιδρύσουν παράρτημα στην Ελλάδα -μια ισχνή αγορά 10 εκ. -που η πλειοψηφία των φοιτητών σπουδάζουν στα δημόσια πανεπιστήμιά της. Αλλά και να είχαν κάποιο λόγο, πόσες ελληνικές οικογένειες έχουν την οικονομική δυνατότητα να στείλουν τα παιδιά τους σε αυτά; Αλλά και να είχαν την οικονομική άνεση, είναι προφανές ότι δεν θα προτιμούσαν τη φοίτηση σε ελληνικό παράρτημα ξένης χώρας (σε κάποιο campus ελληνικής πεδιάδας),αφού έχουν ούτως ή άλλως τη δυνατότητα να σπουδάσουν στο μητρικό campus.Μα και αν τα ιδρύματα αυτά επέλεγαν τη διαμονή τους σε μικρές χώρες θα το είχαν ήδη κάνει στα βαλκάνια και στην Κύπρο που ήδη λειτουργούν ιδιωτικά πανεπιστήμια.
Το αφήγημα: «Δεν μας επιτρέπει το Σύνταγμα την ίδρυση αμιγώς ιδιωτικών πανεπιστημίων, γι΄ αυτό εμείς θα επιτρέψουμε την ίδρυση μη κρατικών μόνο με αρωγή – ως παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων. Αυτό θα βελτιώσει τα εγχώρια δημόσια πανεπιστήμια λόγω του ανταγωνισμού τους με τα ιδιωτικά.»
Η πραγματικότητα: Ακόμη και αν επιτρεπόταν η ίδρυση αμιγώς ιδιωτικών- κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, αυτά δεν θα μπορούσαν να ξεφύγουν από τους κανόνες της αγοράς. Η ανώτατη εκπαίδευση δεν αποτελεί εμπορικό προϊόν. Είναι δημόσιο αγαθό. Και φυσικά δεν αποτελεί προϊόν που συμφέρει να επενδύσει σε αυτό ένας επιχειρηματίας. Άλλο να πουλάς οδοντόκρεμες και άλλο να πουλάς ανώτατη μόρφωση. Η επένδυση στην παροχή ανώτατης μόρφωσης είναι μια μη συμφέρουσα και, βασικά, ζημιογόνα επένδυση. Ποιός, αλήθεια, επιχειρηματίας, θα διακινδυνεύσει να επενδύσει περί τα 100 εκατομμύρια ευρώ (ως αρχή πάντα) για τη δημιουργία πανεπιστημιακού campus (αγορά οικοπέδου δεκάδων στρεμμάτων, κατασκευή εστιών, εργαστηρίων, αμφιθεάτρων, βιβλιοθηκών, χώρων άθλησης, αμοιβές προσωπικού, καθηγητών κλπ)με αβέβαιη πελατεία; Ποιός του εξασφαλίζει ότι θα φτιάξει «όνομα» και σε πόσα χρόνια, ώστε να προσελκύσει ικανό αριθμό φοιτητών και καθηγητών με διδακτορικά για να μπορεί να λειτουργήσει και να επιβιώσει από τα δίδακτρα; Και φυσικά δε μιλάμε για σχολές (κομμωτικής, μαγειρικής κλπ)γιατί αυτές υπάρχουν ήδη, αλλά για τριτοβάθμια εκπαίδευση.Ποιος,αλήθεια, επιχειρηματίας θα επενδύσει σε ιατρική, νομική, πολυτεχνική σχολή για να ανταγωνιστεί τις ήδη υπάρχουσες και υψηλού επιπέδου δημόσιες; Μόνο ένας: Αυτός που αρέσκεται να κυνηγάνε αυτόν και τα εγγόνια του οι τράπεζες με διαταγές πληρωμής και κατασχέσεις ή να παρακαλάει τον εκάστοτε υπουργό για ρυθμίσεις και κρατικές επιχορηγήσεις.
Το «καλό» παράδειγμα: «Μα να το κάνουμε όπως η Κύπρος, η Ρουμανία, η Βουλγαρία, Μεγάλη Βρετανία κ.ο.κ»
Η πραγματικότητα: Την Κύπρο και τα λοιπά βαλκανικά αλλά και δυτικά (ιδιωτικά και, κυρίως, δημόσια πανεπιστήμια με δίδακτρα πάντα)επιλέγονται κατά βάση από μαθητές άλλων χωρών που αποτυγχάνουν στις εξετάσεις εισαγωγής και κατά τεκμήριο χαμηλών βαθμολογιών. Τα πανεπιστήμια αυτά, σαφώς κατώτερα από τα εγχώρια, δεν απαιτούν ελάχιστη βάση εισαγωγής. Το βασικό ερώτημα, λοιπόν, είναι: Αν λειτουργήσουν και στην Ελλάδα παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων, ποιο θα είναι το κριτήριο εισαγωγής των υποψηφίων φοιτητών σε αυτά; Πώς θα λυθεί, για παράδειγμα, το ζήτημα ένας υποψήφιος να χρειάζεται να δώσει πανελλήνιες εξετάσεις και βαθμό 18 για να μπει στη νομική ή ιατρική της χώρας μας και ένας άλλος υποψήφιος να μπαίνει στη νομική ή ιατρική του ξένου παραρτήματος στην Ελλάδα με μόνο προσόν το απολυτήριο του λυκείου ή με βαθμό 14 και την καταβολή διδάκτρων; Αυτό δεν θα αποτελεί μια ανισότητα εις βάρος του υποψηφίου που έδωσε και πήρε καλό βαθμό στις πανελλήνιες εξετάσεις; Δεν θα αποτελεί ανισότητα εις βάρος των οικονομικά ασθενεστέρων; Δεν θα αποτελεί έναν άδικο ανταγωνισμό εις βάρος των δημοσίων πανεπιστημίων και σε τελική ανάλυση υποβάθμιση του επιπέδου της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης;
Μας λένε: «Οι φοιτητές μας δεν θα πηγαίνουν στο εξωτερικό αλλά θα δίνουν τα λεφτά τους στη χώρα μας.»
Αλήθεια από πού προκύπτει το συμπέρασμα ότι τα δίδακτρα ενός παραρτήματος ξένου πανεπιστημίου στη χώρα μας θα τα εισπράττει η χώρα μας και όχι το παράρτημα του μητρικού πανεπιστημίου του εξωτερικού το οποίο μάλιστα θα φορολογείται στη χώρα προέλευσης; Και επιπλέον:Το αφήγημα λέει ότι «40.000 έλληνες φοιτητές σπουδάζουν στο εξωτερικό». Πέραν του γεγονότος ότι συμβαίνει και το αντίστροφο, δεν μας λέει ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι μεταπτυχιακοί φοιτητές και όχι προπτυχιακοί. Δηλαδή από αυτούς οι περισσότεροι ούτως ή άλλως φοιτούν και θα φοιτούν στο εξωτερικό όχι λόγω ανάγκης, αλλά από επιλογή. Είτε για εμπειρία είτε και για εκμάθηση ξένης γλώσσας είτε και για μετέπειτα επαγγελματική αποκατάσταση είτε για το «χτίσιμο» του βιογραφικού τους.
Μας λένε επίσης: «Μα ιδιωτικά πανεπιστήμια υπάρχουν στις περισσότερες χώρες ή σχεδόν σε όλες».
Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν, όμως στην παγκόσμια κατάταξη βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις και είναι υποβαθμισμένα λόγω έλλειψης φοιτητών, ελάχιστου ερευνητικού έργου, κακοπληρωμένων καθηγητών και έλλειψης χρηματοδοτήσεων. Παράδειγμα, στη Γερμανία στα ιδιωτικά πανεπιστήμια φοιτά μόλις το 1% με 3% των φοιτητών. Τα καλά πανεπιστήμια της Δύσης με την υψηλή παγκόσμια κατάταξη είναι Δημόσια.
Η έλευση, λοιπόν, μη κρατικών πανεπιστημίων (και όχι σχολών που ήδη καλύπτονται από τα κολλέγια και ούτως ή άλλως επιτρέπονται) δεν θα λύσει κανένα πρόβλημα, απλώς θα ικανοποιήσει το ιδεολόγημα της κυβέρνησης και θα λειτουργήσει εις βάρος της ποιότητας των δημοσίων πανεπιστημίων μας. Αυτά χρειάζονται ενίσχυση(με ίδρυση ξενόγλωσσων τμημάτων και συνεργασίες με ξένα πανεπιστήμια, περισσότερα μεταπτυχιακά τμήματα κ.λ.π.) και φυσικά εξάλειψη των φαινομένων καταστροφής της δημόσιας περιουσίας τους, που αμαυρώνει το πράγματι ποιοτικό τους έργο.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΓΑΝΤΖΙΑΣ
Να δούμε με τι μορφή θα έρθουν.
Χώρους- κτίρια- campus γρασίδια, γήπεδα κλπ κλπ που έχουν εξ όψεως τα ιδωτικά πανεπιστήμια στο εξωτερικό και δή στις ΗΠΑ ( όπως τα διαφημίζουν) θέλουν χρόνια πολλά να οργανώσουν.
Συνεργασίες επί πληρωμή φοιτητών με δημόσια πανεπιστήμια πώς θα γίνουν ???
Σε ποιές αίθουσες θα διδάσκονται οι φοιτητές του ιδιωτικού πανεπιστημίου ??
Ti δίδακτρα θα θέλουν ανά ειδικότητα σπουδής ??
Ποιοί θα είναι οι έλληνες επιχειρηματίες ιδιοκτήτες των πανεπιστημίων αρχικά ??
Μπερδεμένο το θέμα ,και τα πανεπιστήμια αυτά θάναι πρός την κατεύθυνση της αναθεωρητικής και μετααναθεωρητικής εκπα΄ίδευσης και γνώσης . Δεν μ΄πορεί να γίνει αλλοιώς , διότι χορηγίες από και συνεργασίες με την ελεύθερη αγορά , δεν υπάρχουν αν πρόκειται να αναφερόμαστε στην γνώση.
Σε όρους νομικής γνώσης και σπουδής, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια διδάσκουν την κανονιστική γν΄ώση και φιλοσοφία του δικαίου της εποχής σπουδών . Δεν ενδιαφέρονται για τίποτα σοβαρότερο ώς εξελικτική συνεχή του δικαίου αναφορά στον πολιτισμό .
Aν ρωτήσεις σε αμερικανική νομική σχολή δημισμένων πανεπιστημίων ( Χάρβαρντ- Γέηλ – κλπ ) κάτι σχετικό για το Ρωμαικό δίκαιο, την εξέλιξη του δικαίου στους αιώνες, δεν θα πάρεις απάντηση.
Δεν θα απαντήσουν γιατί έχουν μάθει – το διδάσκονται- να μην απαντούν ούτε και ώς προβληματισμό για να μάθουν (έστω και κατ ιδίαν καμμιά φορά) από εξατομικευμένο ενδιαφέρον γνώσης.
Τα τελευταία χρ΄όνια το κόστος διδάκτρων για τις νομικές και ιατρικές σχολές και στα ”φημισμένα” ( ουσιαστικά φορείς διδαχής ημιτελούς έστω και βασικής γνώσης ) αυτά πανεπιστήμια, τα τελευταία χρόνια τα δίδακτρα έχουν μειωθεί σχετικά με παλαιότερα . Και εχουν αυξηθεί δραματικά τα δίδακτρα για την δασολογία ( ξυλοκόποι ) και τα δίδακτρα σε κάποια κολέγγια που διδάσκουν δήθεν ανθρωπιστικές επικοινωνιακές σπουδές. Και προετοιμάζουν στην κολεγγιακή τριετία την θολούρα της δήθεν
διεπιστημονικότητας αρκεί να μην υπάρχει ούτε στο ελάχιστο η βασική ενός κλάδου και αντικειμένου γνώση.
Στην Ελλάδα τώρα με το νομοσχέδιο για την ιδιωτική πανεπιστημιακή εκπα΄ίδευση, η κυβέρνηση ξεκαθαρίζει με φούρια στην αρχή του πολιτικού κύκλου ( αρχή τετραετίας) θέματα που της επεβλήθησαν από έξω – κύρια υπερατλαντικά – για να προφτάσουν μέσα στον πολιτικό κύκλο να μετασχηματιστούν όλες οι κοινωνικές και εκπ[αιδευτικές συνθήκες με βάση την θολούρα της δήθεν επιστημονικής γνώσης ( αυτής των προτιμησιακά αντίστοιχα ξυλοκόπων των ΗΠΑ), ώστε να δημιουργηθεί το τοπίο των ξυλοκόπων της επιστήμης και των επαγγελμάτων.
Στο όλο αυτό σκηνικό για την ισιωτική πανεπιστημακή εκπαίδευση, υπάρχουν πολλές παράμετροι . Α) Οι επιχειρηματίες που σε συνεργασίες με πανεπιστήμια του εξωτερικού ( φράντσά’ι’ζ) θα πουλάνε πανεπιστημιακή δήθεν γνώση με βάση τις εκπαιδευτικές νόρμες και επιδι΄΄ώξεις και ιδεολογία των αλλοδαπών χωρών.
β) οι δυνάμει θέσει εργασίας για τους διδάσκοντες, σε μια χώρα την Ελλάδα που το πλήθος των μεταπτυχιακών και δή διδακτορικών είναι υπερπολλαπλάσιο των πτυχίων. Και κάθε ένας με κάτι μεταπτυχιακά κονσέρβα ή διδακτορικά phd θα θ΄’ελει να μεταλαμπαδεύσει την σοφία του .γ) οι ήδη καθηγητές των δημοσίων πανεπιστημίων που θα θέλουν να εργάζονται- να τους επιτραπεί να εργάζονται- στα ιδιωτικά επιχειρηματικά ιδρύματα ώς δήθεν πανεπιστήμια. και πολλά άλλα σκηνικά απε΄ίρου κάλλους, μόνο και μόνο για εμπεδωθεί η ασχετίλα της διεπιστημονικότητας και των ξυλοκόπων της γνώσης,