Λευκάδα, 23 Μαρτίου 2020
Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι Αληθές.
Δ. Σολωμός
Καθώς οδεύουμε προς τη συμπλήρωση 200 ετών από την εκδήλωση της Ελληνικής Επανάστασης διαπιστώνουμε πως το 1821 παραμένει ένα συμβάν ανοιχτό σε διερεύνηση που δύσκολα εντάσσεται σε εκ των προτέρων αποκρυσταλλωμένα θεωρητικά ερμηνευτικά σχήματα. Για να αντιληφθούμε όσο το δυνατόν πληρέστερα το χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία της πολυδιάστατης Ελληνικής Επανάστασης θα πρέπει μάλλον να στρέψουμε το βλέμμα μας στους υλικούς όρους και τον ιδεολογικό ορίζοντα των προεπαναστατικών ελληνικών κοινοτήτων εντός και εκτός Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η Ελληνική Επανάσταση είχε εθνικό και κοινωνικό χαρακτήρα. Το βάρος του Αγώνα το σήκωσαν κυρίως αγροτικοί πληθυσμοί ενώ το ιδεολογικό υπόβαθρο προσδιορίστηκε, μέσω των διαφωτιστών διανοουμένων, από μία υποτυπώδη αστική τάξη που ασχολούταν με το εμπόριο.
Η Επανάσταση του 1821 αμφισβήτησε τη «νομιμότητα» της εποχής, όπως αυτή εκφραζόταν από την Ιερή Συμμαχία, προκάλεσε το πρώτο ρήγμα στο παρηκμασμένο οικοδόμημα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και οδήγησε στην ίδρυση του νεοελληνικού κράτους.
Το νεοϊδρυθέν, μικρό σε έκταση, ελληνικό κράτος δεν ανταποκρινόταν στους πόθους των επαναστατών, που προσδοκούσαν τη δημιουργία μιας ευνομούμενης συνταγματικής πολιτείας με φιλελεύθερους θεσμούς. Οι Μεγάλες Δυνάμεις επέβαλαν μονάρχη στον ελληνικό λαό και προκάλεσαν, μέσω της χορήγησης επαχθών δανείων, την οικονομική και κατ’ επέκταση πολιτική εξάρτηση του νεοελληνικού κράτους, που καθόρισε την πορεία του μέσα στο χρόνο ως τις μέρες μας. Με αυτούς τους δυσμενείς όρους πορεύτηκε η πατρίδα μας. Η νεότερη ιστορία της είναι ένα έντονο ανάγλυφο από σκοτάδια και φως.
Το τελευταίο διάστημα που η τουρκική επιθετικότητα, η ανθρωπιστική κρίση του προσφυγικού και η πανδημία, με τα περιοριστικά μέτρα που έχει επιφέρει, έχουν διαμορφώσει μια εξουθενωτική πραγματικότητα, η Επανάσταση του 1821 αποτελεί παράδειγμα που μας δείχνει πως ο λαός έχει πάντα αστείρευτες δυνάμεις.
Η νηφάλια προσέγγιση του ιστορικού μας παρελθόντος και ο αναστοχασμός αποτελούν προϋποθέσεις εθνικής αυτογνωσίας. Ως πολίτες οφείλουμε να εκφράζουμε καθημερινά τον υγιή πατριωτισμό μας υπερασπιζόμενοι τη δημοκρατία και επιδεικνύοντας στάσεις και συμπεριφορές κοινωνικής αλληλεγγύης και συλλογικότητας. Ειδικότερα στις παρούσες συνθήκες, που η παγκόσμια πανδημία θα επιφέρει δυσμενέστατες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις, ο λαός πρέπει να αντιπαλέψει τη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, τη φτωχοποίηση ενός μέρους της κοινωνίας και την κατίσχυση των αγορών. Ζήτω η πατρίδα!
Το ΔΣ της ΕΛΜΕ Λευκάδας
Ο αγώνας του 1821 ήταν και ταξικόλα’ι’κός για την διεκδίκηση των ζωτικών δικαιωμάτων , και ώς ιδεολογικές σειρήνες απότοκες της Γαλλικής επανάστασης διεκδίκησε καιωτην κοινωνική απελεύθερωση απ τα ώς τοτε μεταφεουδαλικά σχήματα. Προηγήθηκε ώς τάσεις διεκδίκησης και καθόρισε τον πυρήνα της Μαρξιστικής εμφανησθείσης κκινωνικής θεώρησης για την υλικότητα της ιδέας. Και η Ελληνική εκδοχή της κοινωνικής διεκδίκησης μορφοποιήθηκε για 100 χρόνια με κύριο πυρήνα την αναδιανομή γαιών μέσα στα πλαίσια της κρατικής διοικητικής οργανωτικής προσπάθειας του Ελλαδικού κάθε φορά χώρου , που πρότασε ώς ιδεολιγική αρχή κράτους την μεγάλη ιδέα.
Μετά το Εθνικό συνοριακό κράτος το 1922 στον κοινωνικό διεκδικητισμό για την ισονομία μέσα στο κράτος τέθηκε το θέμα της Εθνικοφρονικής προστασίας του κράτους απ τον εσωτερικό εχθρό που θεωρούσε τον κοινωνικό διεκδικητισμό.
Που στο αποκορυφωμά της ο προστατευτισμός του κράτους έδωσε το στρατιωτικό καθεστώς του 1967.
Ο Σολωμός είδε εν μέρει τον κοινωνικό διεκδηκητισμό μέσα στο ποιητικό ρομαντικό Εθνικοαπελευθερωτικό θέμα, αλλά και αυτό που είδε το περιέγραψε ποιητικά με τους Εθνικούς ιδεολογικούς όρους της εποχής.Μια και η παιδεία του ήταν και Ιταλική και είχε δεί την Ελλαδική προσπάθεια ώς ολότητα Εθνική κυταζωντάς της και εντοπίζοντας την και με κριτήρια άλλης παιδείας και από χώρο έξω απ τον τότε νοούμενο Ελλαδικό.
Με περισσότερη Ελληνικότητα είδε ο Α.Βαλαωρίτης τον Ελλαδικό χώρο και Ελληνικό αγώνα και για τούτο ο κοινωνικός διεκδικητικός προσδιορισμίς είναι περισσότερο εμφανής στα ποιηματά του. Τα σκυλιά που χαλούν το φύτρο στο χωράφι της εποχής , ήταν οι κοτσαμπάσηδες και οι μάγιστροι ( επικεφαλής φορατζήδων = εκμισθωτές φόρων της οθωμανικής διοίκησης ώς τότε αλλά και των μετέπειτα τσιφλικάδων.
Το κοινωνικό διεκδικητικό θέμα από το 1821 αντιμετωπίστηκε επαναστατικά -δεν είναι τυχαίο επαναστατικά- από τον Νικόλαο Πλαστήρα το 1923 τον Μάρτη , με το διάταγμα “”για την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών χωρίς αποζημίωση των τσιφλικάδων. Απ εδώ είναι και η αρχή της λεγόμενης πνευματικής γεννιάς του τριάντα με τον νεώτερο λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό και ποιητικό προσδιορισμό ώς γραφή ,και την κοινωνική πεζογραφία.
Τα κοινωνικά αγωνιστικά προτάγματα του 1821 βρισκουν και στις μέρες μας θεώρηση ,αλλά όχι επαναστατική θεώρηση γιατί επαναστάσεις στις μέρες μας δεν γίνονται. Για τούτο και τα επαναστατικά παλιά κόμματα διαλύθηκαν ή πνίγηκαν μέσα στον ιδρώτα της αγωνίας χρόνια της διατύπωσης σε λογοτεχνικό ύφος των επαναστατικών θέσεων.