Ο μαχητής της Δημοκρατίας Μανώλης Γλέζος, που έφυγε από τη ζωή το μεσημέρι της Δευτέρας (30/03), στάθηκε πάντα μπροστά σε όλους τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες της πατρίδας και δεν φοβήθηκε ούτε τους ναζί.
Στην ιστορία έχει μείνει η κίνηση Μανώλη Γλέζου και του Λάκη Σάντα, όντας νεαροί φοιτητές, να κατεβάσουν τη ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη. Έβλεπαν κάθε πρωί τη σημαία με τη σβάστικα να κυματίζει στην Ακρόπολη, έμπλεοι οργής για την καταρρακωμένη εθνική υπερηφάνεια των Ελλήνων.
Είχε συμπληρωθεί ήδη ένας μήνας από τότε που τα γερμανικά στρατεύματα είχαν μπει στην Αθήνα, το 1941. Οι κατακτητές είχαν επιτάξει όλα τα καίρια κτήρια της πρωτεύουσας, ενώ είχαν καταλάβει και τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, φρουρώντας τον επί εικοσιτετραώρου βάσεως. Καθημερινά οι υποδουλωμένοι πολίτες έβλεπαν με έναν κόμπο στον λαιμό να κυματίζει στον Παρθενώνα η σβάστικα, ένα πανάρχαιο σταυροειδές σύμβολο που έμελλε να μετατραπεί στο πιο μισητό έμβλημα του 20ού αιώνα.
Στην Αθήνα εκείνη την εποχή ζούσαν δύο 19χρονα παιδιά, που μόλις τον προηγούμενο χρόνο είχαν αποφοιτήσει από το εξατάξιο 4ο Γυμνάσιο Αρρένων και έκαναν τα πρώτα τους βήματα στο πανεπιστήμιο. Ο Μανώλης Γλέζος είχε μπει στην Ανωτάτη Εμπορική και ο Λάκης Σάντας στη Νομική.
Το σχέδιο
Ένα ανοιξιάτικο σούρουπο, καθισμένοι στα σκαλοπάτια του Ζαππείου, καθώς έβλεπαν την Ακρόπολη με τη ναζιστική σημαία γεννήθηκε στο μυαλό τους το παράτολμο σχέδιο. «Πρέπει να κατεβάσουμε αυτό το ντροπιαστικό πανί από κει πάνω» συμφώνησαν. Τρέχουν στην Μπενάκειο Βιβλιοθήκη και διαβάζουν ό,τι σχετικό υπήρχε για τη μορφολογία του ιερού βράχου. Γρήγορα αντιλαμβάνονται ότι η μόνη πρόσφορη διαδρομή που μπορούσαν να ακολουθήσουν ήταν μέσω του Πανδρόσειου Άντρου, μιας μικρής στοάς λίγο πιο δυτικά από το Ερέχθειο, που ήταν αφιερωμένη στη νύμφη Πάνδροσο. Το πρωινό της 30ής Μαΐου του 1941 οι δύο φίλοι μαθαίνουν ότι και η Κρήτη, το τελευταίο τμήμα ελεύθερης γης στην επικράτεια, είχε πέσει στα χέρια των Γερμανών. Αποφασίζουν να δράσουν το ίδιο κιόλας βράδυ, θέλοντας να δείξουν στον εχθρό ότι τίποτα δεν είχε τελειώσει.
Η επιχείρηση
Με μοναδικό εξοπλισμό ένα φανάρι κι ένα μαχαιράκι, στις 21:30 το βράδυ βρίσκονται στον περίβολο της Ακρόπολης. Έχοντας άγνοια κινδύνου, πηδούν τα συρματοπλέγματα και προχωρούν μέχρι τη σπηλιά του Πανδρόσειου. «Είχε ένα τέταρτο της Σελήνης και επικρατούσε ησυχία εκεί όπου ήμασταν. Στο βάθος ακούγαμε χάχανα, καθώς οι στρατιώτες γιόρταζαν για τη νίκη της Κρήτης», θα πει πολύ αργότερα ο αείμνηστος Σάντας. Οι δύο νεαροί τρυπώνουν στη σκοτεινή σπηλιά και με τη βοήθεια του φαναριού ανεβαίνουν στις σκαλωσιές που είχαν στήσει οι αρχαιολόγοι για τις ανασκαφές. Το ύψος τους ξεπερνά τα 30 μέτρα.
Αν έπεφταν, σίγουρα θα σκοτώνονταν. Βρίσκονται πλέον στην επιφάνεια, λίγα μέτρα από τον μεταλλικό ιστό της σημαίας. Χωρίς περιστροφές, λύνουν το συρματόσχοινο και αρχίζουν να τραβάνε την τεράστια σημαία διαστάσεων 4 επί 2 μέτρων. «Τα σύρματα όμως δεν άκουγαν, είχαν μπλεχτεί», τονίζει με τη σειρά του ο Γλέζος.
Τρεις προσπάθειες έκαναν μέχρι να τα καταφέρουν. Έχουν τη σημαία στα χέρια τους. Κόβουν ένα κομμάτι γύρω από τον αγκυλωτό σταυρό και την υπόλοιπη την πετούν στο κοντινό ξεροπήγαδο. Φεύγουν όσο πιο γρήγορα μπορούν. Την επόμενη μέρα οι προσβεβλημένοι Γερμανοί εκτελούν τους άνδρες της φρουράς, απολύουν τους διοικητές των τμημάτων ασφαλείας πέριξ της Ακρόπολης και εκδίδουν ανακοίνωση βάσει της οποίας «οι ένοχοι και συνεργοί αυτών θα τιμωρηθούν διά της ποινής του θανάτου». Ο ελληνικός λαός θα μάθει τα ονόματα των δύο γενναίων νέων μετά τον πόλεμο, ανήμερα της 25ης Μαρτίου 1945, από σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας «Ριζοσπάστης».
Πηγές: Περιοδικό «Αll About History», εφημερίδα «Έθνος της Κυριακής»
Με την διάσπαση του κκε το 1968 στο Βουκουρέστι τι θέση είχε πάρει ??
Κουμουνιστική ορθοδοξία ή αναθεωρητισμό ???
Δογματισμό ή Οπορτουνισμό ???
Δεδομένου ότι το κκε ( αμέσως μετά την μεταπολίτευση οριζόνταν ως κκε εξωτερικού ) μετά την μεταπολίτευση διατηρούσε ωρισμένες και σημαντικά φανερά φανερές επιφυλάξεις και για τις ιδεολογικές κατευθύνσεις αλλά και τις πολιτικές απόψεις μια σειρά ανθρώπων της αριστεράς που δεν πήγαν με την κομμουνιστική ορθοδοξία του 1968 , πρέπει τώρα να μελετήσει αν η πράξη του κατεβάσματος της ναζιστικής σημαίας το 1941 απ την Ακρόπολη, ήταν και αυτή πράξη προοιμίου τυχούσας ιδεολογικής απόκλισης ς του Μανώλη Γλέζου, δεδομένου ότι το 1941 τον Μα’ι’ο η Σοβιετική Ένωση που εκπροσωπούσε την ορθόδοξη μπολσεβίστικη επαναστατική κομμουνιστική ορθοδοξία ένωση ήταν σύμμαχος με την Εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία, βάσει του συμφώνου του 1939 Ρίμπεντροπ- Μολότωφ το λέγανε και το λένε ακόμα , για να αποφεύγεται ο όρος ” σύμφωνο Χιτλερ- Στάλιν”.
Διότι υπάρχοντος του συμφώνου Ρίμπεντροπ- Μολότωφ , οποιαδήποτε πράξη της κομμουνιστικής ορθοδοξίας υπερέβαινε το σύμφωνο , ισχυούσης μάλιστα και της τρίτης κομμουνιστικής διεθνούς , τότε αυτή η πράξη θα έπρεπε να εκκινά από ιδεολογικά αναθεωρητικά μονοπάτια και να εμπεριείχε και οπορτουνιστική στόχευση.
Και για τη βιωμένη ζώσα γνώση τα μεταπολιτευτικά χρόνια στην Ελλάδα ως τώρα πάντα η στάση της επίσημης ορθόδοξης κομμουνιστικής γραμμής απέναντι και στο εγχείρημα της ΕΔΑ την δεκαετία του 1950 και του 1960, ήταν αρκετά φανερά αποτρεπτική για να την χαρακτηρίσουν ως αριστερής κατεύθυνσης, μια και υπήρχε- και υπάρχει- το πρόβλημα της ιδεολογικής καθαρότητας του τι είναι αριστερά όπως αυτή ερμηνεύεται απ την ορθοδοξία της κομμουνιστικής μονοπωλημένης καθαρότητας.
Ο Μανώλης Γλέζος και ο Λάκης Σάντας όταν ως νέεοι απεφάσισαν να κατεβάσουν την Γερμανική σημαία ( με κίνδυνο ζωής ) απ την Ακρόπολη δεν λειτουργούσαν ιδεολογικά διακριτά ορθόδοξα τότε περισσότερο προσδιορισμένα. Μπορεί κάποιος να πεί ότι λειτουργούσαν περισσότερο αναθεωρητικά με βάση την τότε Σοβιετικά προσδιορισμένα κομμουνιστική απαρέγκλητη ορθοδοξία και ιδεολογία.
Αλλά ούτε και οπουρτουνιστικά αναθρωρητικά λειτουργούσαν, γιατί αν ήταν οπουρτουνιστές δεν θα έθεταν σε κίνδυνο – 30 μέτρα ύψος οι σκαλωσιές και μόνο – την ζωή των.
Μένει ακόμα στην ιστορική αριστερά και κομμουνιστικά προσδιορισμένα ιστορική έρευνα, να ενταχθεί, η ματιά της ιστορίας , σύμφωνα με την οποία,: Το βλέμμα επί του ίδιου του εαυτού και η ένταξη στον λόγο αυτού που γνωρίζει, δεν είναι παρά το ένα και το αυτό πράγμα, εντός της μίας και αυτής πράξης ανθρώπου.
Η Ελληνική κοινωνική ιστορία δεν είναι απαραίτητο να είναι κομματικά στο όνομα οποιαδήποτε ορθοδοξίας ταξινομημένη. Για τούτο θα μνημονεύει ως κοινωνική της στιγμή την πράξη των Μανώλη Γλέζου και Λάκη Σάντα. Για τούτο και το κατέβασμα της Ναζιστικής σημαίας απ την Ακρόπολη το 1941 δεν αναφέρεται ποτέ στην ιστορική ( χωρίς πρόσωπα δρώντα) ενεγκαμένη. Θ.Α