Κάθε Τρίτη και Παρασκευή στις 11.50 το πρωί και στις 18.50 το απόγευμα ο Χρήστος Παπαρούνης παρουσιάζει την επιστήμη του Management με απλό τρόπο. Με παραδείγματα και απλά καθημερινά marketing tips ξεκαθαρίζει έννοιες και διαλύει μύθους που πολλές φορές υπάρχουν στη σύγχρονη επιχειρηματικότητα.
Ακούστε την εκπομπή της Τρίτης:
ή διαβάστε την εκπομπή της Τρίτης:
Καλησπέρα
Σήμερα θα ασχοληθούμε με το leadership, την ηγεσία δηλαδή ελληνιστί.
Πολλοί θεωρούν ότι στις ατομικές ή μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αναφερόμαστε και εμείς άλλωστε, το leadership δεν έχει κανένα ρόλο. Έχω ακούσει ο ίδιος μάλιστα, επιχειρηματία να χαρακτηρίζει τέτοιες προσεγγίσεις θεωρητικές, άσχετες ή στην καλύτερη περίπτωση αδιάφορες για τις μικρές επιχειρήσεις. Φυσικά και δεν είναι έτσι. Γιατί η ηγεσία από μόνη της είναι ένα μεγάλο πεδίο επιστημονικής γνώσης και καθημερινής πρακτικής. To σημερινό θέμα λοιπόν σας αφορά.Είτε έχετε έναν υπάλληλο είτε περισσότερους η σημερινή εκπομπή θα σας μεταφέρει στοιχεία που είναι αναγκαία στην καθημερινή άσκηση της επιχειρηματικότητας σας.
Με την ηγεσία, όπως αυτή κι αν ορίζεται, να θεωρείται ως ένας από τους πλέον κρίσιμους παράγοντες που επηρεάζουν τη βιωσιμότητα και την επιτυχία μίας εταιρείας, η ανάπτυξη leadershipskills δεν θα μπορούσε παρά να αναρριχηθεί ψηλά στις προτεραιότητες κάθε σύγχρονης επιχείρησης. Κι ενώ το debate για το κατά πόσο κανείς «γεννιέται» ή «γίνεται» ηγέτης καλά κρατεί, η πρακτική εμπειρία έχει αποδείξει ότι, κάτω από τις κατάλληλες προϋποθέσεις, οι περισσότερες από τις ιδιότητες και ποιότητες ενός καλού ηγέτη μπορούν να διδαχτούν και να αναπτυχθούν.
Τι είναι αυτό που καθιστά έναν ηγέτη καλό και αποτελεσματικό;
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα ποικίλλει αρκετά, ανάλογα με το σε ποιον απευθύνεται, ενώ ειδικοί και ερευνητές φαίνεται να διαφωνούν σχετικά με το ποια είναι τα κρίσιμα στοιχεία που συνθέτουν τους πλέον αποτελεσματικούς ηγέτες. Υπάρχουν, ωστόσο, χαρακτηριστικά πάνω στα οποία συμφωνούν όλοι, χαρακτηριστικά που περιλαμβάνουν τόσο στοιχεία προσωπικότητας όσο και αποκτηθείσες γνώσεις.
Ηγεσία δεν σημαίνει μόνο διαχείριση
Θα πρέπει, ίσως, σε αυτό το σημείο να επισημάνουμε τη διαφορά ανάμεσα στον ηγέτη και τον manager (διαχειριστή). Δανείζομαι τα λόγια ενός από τους σημαντικότερους αναλυτές της Θεωρίας Διοίκησης, του Peter Drucker, ο οποίος θέτει το ζήτημα στη σωστή του βάση «Ο ηγέτης είναι κάποιος που κάνει το σωστό, ενώ ο manager είναι κάποιος που κάνει τα πράγματα σωστά». Ή για να το θέσουμε περισσότερο «φιλοσοφικά», η διαχείριση, το management, είναι ένα επάγγελμα, η ηγεσία είναι μία ποιότητα, ένα «κάλεσμα». Και αυτό το κάλεσμα προϋποθέτει ένα μοναδικό όραμα για την επιτυχία, καθώς και τα κατάλληλα εργαλεία για την επικοινωνία και υλοποίηση αυτού του οράματος. Ένας ηγέτης πρέπει να διαθέτει ένα σύνολο σαφώς καθορισμένων πεποιθήσεων, αλλά και την τόλμη και την ικανότητα να μετουσιώσει το όραμά του σε πράξη. Ίσως για αυτό, συχνά, οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η πλέον επιτυχημένη ανάπτυξη ηγετικών δεξιοτήτων λαμβάνει χώρα όταν ο ηγέτης είναι προσανατολισμένος στην ανάπτυξη των ατόμων ή των κοινωνικών δομών και δεν εστιάζει απλώς στα οικονομικά αποτελέσματα.
Αποτελεσματική ηγεσία σημαίνει ότι όλοι οι συμμετέχοντες μέσα σε έναν οργανισμό ή μία ομάδα είναι σίγουροι ότι κάποιος που ξέρουν, εργάζεται στην κατεύθυνση ενός ευρύτερου «καλού», τόσο για λογαριασμό τους όσο και για λογαριασμό της εταιρείας, επομένως ένα από τα πιο κρίσιμα στοιχεία επιτυχίας είναι η ύπαρξη ενός ηγέτη τον οποίο οι άνθρωποι μπορούν να εμπιστευτούν.
Κι αυτό γιατί ο πραγματικός ηγέτης είναι αυτός που πηγαίνει τους ανθρώπους σε μέρη που δεν θα πήγαιναν ή δεν θα μπορούσαν να πάνε μόνοι τους – άλλωστε όπως υποστηρίζει ο PeterDrucker «ηγέτης είναι αυτός που έχει ακόλουθους», πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει και ένας προορισμός. Και η επίτευξη αυτού του επιπέδου αφοσίωσης είναι ακατόρθωτη χωρίς τη σιγουριά που εμπνέουν τα πραγματικά leadershipskills.
Μπορεί η ηγεσία να διδαχτεί;
Τις φράσεις «είναι γεννημένος ηγέτης» ή «γεννήθηκε για να ηγείται», τις έχουμε ακούσει όλοι, ίσως και να τις έχουμε χρησιμοποιήσει κιόλας κάποια στιγμή, για να περιγράψουμε κάποια ηγετική φυσιογνωμία. Αλλά, επίσης, όλοι ξέρουμε κάποιον που ενώ φαινόταν να διαθέτει ένα ηγετικό προφίλ κάποια στιγμή, στην πορεία όμως χάθηκε και πλέον να χρειάζεται εκείνος καθοδήγηση – αντί να ηγείται. Ή κάποιον που έχασε το ενδιαφέρον του και δεν είναι πρόθυμος πια να ηγηθεί. Κι ας μην ξεχνάμε όλους αυτούς τους ταπεινούς ανθρώπους που ηγούνται μέσα από το διαρκές και σιωπηλό παράδειγμά τους και όχι από το προφανές χάρισμα τους και την έντονη προσωπικότητά τους. Η ιδέα βέβαια ότι κανείς «γεννιέται» ηγέτης, δεν είναι τελείως άτοπη. Μία ακαδημαϊκή μελέτη του UniversityCollegeLondon (UCL) που δημοσιεύτηκε το 2013 υποστηρίζει ότι «η ηγεσία είναι εν μέρει κληρονομική». Αλλά είναι τόσο απλό τελικά; Καθορίζει το DNA τις ηγετικές ικανότητες κάποιου; Και αν κανείς δεν είναι «γεννημένος ηγέτης», μπορεί να μάθει να ηγείται; Οι ειδικοί λένε ότι η πραγματικότητα είναι αρκετά πιο περίπλοκη. Όπως αναφέρει και η μελέτη του UCL: «Αυτό που καθορίζει το κατά πόσο ένα άτομο θα καταλάβει μία ηγετική θέση είναι ένα σύνθετο προϊόν γενετικών και περιβαλλοντικών επιρροών».
Και όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο επικεφαλής της μελέτης «Η συμβατική σοφία ότι η ηγεσία είναι μία ικανότητα, η οποία μπορεί να αναπτυχθεί, είναι σε γενικές γραμμές σωστή». «Εδώ και πολλά χρόνια οι ειδικοί αναζητούν τη μαγική φόρμουλα της ηγεσίας», ενώ «Πρόσφατα και για πρώτη φορά, το Harvard ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε το «γονίδιο του ηγέτη» (rs4950), το οποίο καθορίζει το 24% των ηγετικών χαρακτηριστικών. Η έρευνα καταλήγει στο ότι για να “ενεργοποιηθεί” το γονίδιο, σημαντικό ρόλο παίζει η προσωπικότητα του ηγέτη, οι αξίες, οι εμπειρίες και η διάθεσή του για μάθηση. Δεν υπάρχουν “μαγικές λύσεις”.
Ελλάδα
Η κρίση στην Ελλάδα (από το 2009) αποτέλεσε αφορμή να αναδειχθεί η έλλειψη προετοιμασίας, ετοιμότητας και ηγετικών ικανοτήτων. Οι επιχειρήσεις, αρχικά αντιμετώπισαν τις επιπτώσεις αυτές με άρνηση, μούδιασμα, σοκ, κατόπιν με θυμό και αντιδραστικότητα, και μόνο τα τελευταία χρόνια συνειδητοποίησαν τη σοβαρότητα, εστιάζοντας στα χαμηλά ποσοστά δέσμευσης και ηθικού των εργαζομένων. Στην παρούσα φάση, το τοπίο ακόμη δεν έχει ξεκαθαρίσει. Από τη μία μικρομεσαίες επιχειρήσεις παλεύουν για την επιβίωσή τους, και από την άλλη κάποιες ελληνικές, πολυεθνικές εστιάζουν στον εντοπισμό των ταλέντων, προσπαθώντας να προετοιμαστούν για το μέλλον, χωρίς όμως ένα ξεκάθαρο μακροπρόθεσμο πλάνο ανάπτυξής τους».
Ας μείνουμε όμως στην περιοχή μας.
Είναι βασική αρχή λειτουργίας ότι αν δεν διαθέτει εξαιρετικούς εργαζομένους και διοίκηση, η εταιρεία δεν θα αναπτύξει ποτέ την πλήρη δυναμική της στην αγορά. Η άγνοια αυτής της αρχής ίσως είναι ένα σημαντικό πρόβλημα για τις επιχειρήσεις.
Η εμπειρία και η καθημερινή τριβή έχει δείξει άλλωστε ότι αρκετές επιχειρήσεις αδιαφορούν για τέτοιες βασικές και στρατηγικής σημασίας επιχειρηματικές αρχές. Η καθημερινότητα της επιχείρησης άλλωστε είναι αρκετά σκληρή με το να αναλώνεται σε θέματα επιβίωσης. Όμως είναι λάθος να αντιμετωπίζεται το προσωπικό αδιάφορα ή εξαναγκαστικά.
Θα παραβλέψω την εχθρική αντιμετώπιση υπαλλήλων, που στην ουσία δουλεύουν για το κοινό καλό, απορρίπτοντας έτσι επαγγελματίες που αδυνατούν να συλλάβουν βασικές έννοιες της επιχειρηματικότητας ή την αναγκαιότητας τους, λόγω του συνδρόμου «εγώ τα ξέρω όλα» καθώς σε τέτοιες συμπεριφορές υπάρχουν συνήθως και αρκετές ψυχολογικές προεκτάσεις.
Αλλά θα μείνω στις περιπτώσεις όπου επιχειρήσεις δεν αντιλαμβάνονται ή δεν εκμεταλλεύονται την δυναμική του προσωπικού τους.
Είναι μια πραγματικότητα ότι καμία επιχείρηση όσο επιτυχημένο προϊόν και αν έχει, δε θα μπορέσει ποτέ να φτάσει τον στόχο της αν δεν ξέρει να ικανοποιεί το προσωπικό της. Και η ικανοποίηση δεν είναι μόνο η οικονομική.
Φυσικά η λέξη Ικανοποίηση και μάλιστα του προσωπικού, μπορεί να είναι έννοιες που προκαλούν αλλεργία σε εγωπαθείς επιχειρηματίες αλλά η επιχειρηματικότητα έχει απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα χρόνια τώρα.
Στο σημείο αυτό θα επικαλεστώ μια βασική πυραμίδα και σας προτείνω να εκτυπώσετε και να την τοποθετήσετε ως κάδρο πάνω από το γραφείο σας. Μιλάω για την πυραμίδα του Μάσλοου.
Ο Αβραάμ Μάσλοου ήταν Αμερικανός ψυχολόγος ο οποίος έμεινε γνωστός για τη θεωρία ιεράρχησης των αναγκών που υποστηρίζει ότι υπάρχουν πέντε επίπεδα αναγκών, από τα οποία εξαρτάται όλη σχεδόν η συμπεριφορά μας. Αυτά τα ταξινόμησε ιεραρχικά, από τα πιο βασικά και πρωτόγονα (σε σχέση με τη συμπεριφορά που προκαλούν), μέχρι τα πιο πολιτισμένα και ώριμα. Σύμφωνα με την οποία οι ανάγκες των ανθρώπων είναι ιεραρχημένες από τις ανάγκες για επιβίωση, ανάγκες ασφαλείας, ανάγκες κοινωνικής αποδοχής, ανάγκες αυτοεκτίμησης, και κορυφώνονται με τις ανάγκες για αυτοολοκλήρωση.
Με λίγα λόγια ένας έξυπνος ηγέτης-ιδιοκτήτης επαγγελματίας οφείλει να κατανοήσει ότι το προσωπικό του είναι η επιτυχία του. Και να προσπαθήσει να το έχει ικανοποιημένο. Όπως μόλις ανέφερα, η ικανοποίηση δεν είναι μόνο οικονομική και σε πολλές περιπτώσεις η οικονομική ικανοποίηση ίσως να μην έχει και τόσο σημασία όσο το να καλύψεις τις άλλες ανάγκες που μόλις αναφέραμε.
Γνωρίζω πολλές επιχειρήσεις ίσως και οι περισσότερες που η ιδιοκτησία κρατάει αποστάσεις από το προσωπικό. Και αυτό είναι ένα ολέθριο λάθος.
Το προσωπικό χρειάζεται να είναι ενεργό μέρος της ομάδας. Όχι εργαλείο απλά. Η σύγχρονη επιχειρηματικότητα ενεργοποιεί τον υπάλληλο και τον καθιστά μέρος του όλου.
Μην διστάσετε λοιπόν να πλησιάσετε το προσωπικό σας, Ανοίξτε τα μάτια και τα αυτιά σας και ακούστε τις ανάγκες αλλά και τις πληροφορίες που μπορούν να σας δώσουν.
Ειδικά στην επαρχία, η έλλειψη δυναμικής πολλές φορές κάνει τους επαγγελματίες να μην αναγνωρίζουν και την δυναμική του προσωπικού τους. Έχω συναντήσει αρκετές φορές εξαιρετικούς ανθρώπους που ένας έξυπνος ηγέτης θα εκμεταλλευόταν στο έπακρο, όμως δυστυχώς τους διατηρούνε σε έναν επαγγελματικό λήθαργο ή τους απασχολούν με εργασίες που περιορίζουν το εξαιρετικό ταλέντο και τη δυναμική τους.
Η συμβουλή είναι να φερθείτε έξυπνα. Ανακαλύψτε τον ηγέτη μέσα σας ή κάντε χρήση του προσωπικού σας. Βρείτε την ηγετική φυσιογνωμία στην ομάδας σας, και εκμεταλλευτείτε την δυναμική της. Συσφίξτε τις σχέσεις με την ομάδας σας και μην την κρατάτε σε απόσταση. Ένα απλό καθημερινό tip που και όμως δεν το εφαρμόζουν σχεδόν ποτέ, είναι η σύσφιξη των σχέσεων . Εφαρμόστε ανά τακτά χρονικά διαστήματα κοινές δράσεις εκτός εργασίας για τους υπαλλήλους ανεξαρτήτως αριθμού.
Μετατρέψτε το σύνολο σε ομάδα. Και ομάδα είναι οτιδήποτε ξεπερνά τη μονάδα.
Η ηγεσία είναι εξαιρετικά σημαντικό τόπικ για κάθε επιχείρηση. Μην την υποτιμάτε.
Μπορείτε να ακούσετε όλες τις εκπομπές μας ή ακόμα και να τις διαβάσετε στο prevezatoday.gr και τις υπόλοιπες σελίδες του Energy Media Group.
Για οποιαδήποτε πρόταση ή απορία μην διστάσετε να επικοινωνήστε μαζί μου στο c.paparounis@gmail.com
Τα λέμε την επόμενη φορά