Ήταν μακρύς ο φετινός χειμώνας. Ψόφος. Ο χειμώνας είναι για τους αδύναμους μια επιπλέον δοκιμασία. Ο φετινός χειμώνας παραήταν μαρτυριάρης. Στις πόλεις και παντού συνεχίζει να μπαίνει με φούρια ο παγερός αγέρας της οικονομικής ανέχειας. Να δείχνει τη γύμνια του σύγχρονου πολιτισμού μας. Άνθρωποι σκυθρωποί να παλεύουν με την αδιακρισία της εικονολάτρισσας κάμερας αλλά και τα χαρτοκούτια να σκεπάζουν τη χαμένη αξιοπρέπεια μιας ζωής που την παρέσυρε η αναλγησία των δυνατών και η ανασφάλεια των ισχυρών να σοδιάζουν. Να ντερλικώνουν.
Παραμονή Πρωτομηνιάς. Οι άνθρωποι ακουμπάνε τις ελπίδες τους στη φύση Να ζεσταθεί το κοκαλάκι τους, μήπως φτάσει μέχρι τα τρίσβαθα της ψυχούλας τους. Κάποιοι διάττοντες αστέρες της τηλεοπτικής οθόνης θα ακολουθήσουν τη συνήθεια να επιδείξουν αυτές τις μέρες το μαρτίτσι τους, φορεμένο σα βραχιόλι στον καρπό του χεριού τους. Η παράδοση γίνεται για αυτούς το άλλοθι μιας ζωής που έχει εγκλωβιστεί σ’ ένα ανιαρό λάιφ στάιλ.
Χρειαζόμαστε, όμως, όλοι μας ένα μαρτίτσι. Να μας θυμίζει την ευθύνη απέναντι στον πολιτισμό μας. Να μας υπενθυμίζει πως χρειάζεται να βρούμε την Κασταλία πηγή για να ξαναβρούμε τον χαμένο ανθρωπισμό στην καθημερινότητά μας. Να αποκαθαρθούμε από τον εγωισμό και τη θεοποίηση του εαυτούλη μας.Να απαλλαγούμε από τον ναρκισσισμό και την αδιαφορία μας.Να καταλάβουμε την ευθύνη μας απέναντι στη φύση, τον διπλανό, τη νέα γενιά, το μέλλον.
Ίσως θα ήταν μια ευκαιρία να φορέσουμε ένα μαρτίτσι όλοι μας, έστω και για μια μέρα. Ένα μαρτίτσι που θα μας προστατεύει από αυτούς που παίζουν με τα σπίρτα ανάβοντας φωτιές. Ένα μαρτίτσι που θα μας θυμίζει ότι η ανευθυνότητα και η ευκολία αποτυπώνεται στον λαϊκό λόγο.Ένα μαρτίτσι που θα μας βάλει σε μια άλλη ρότα σκέψης. Που θα καταλάβουμε ότι η επιλογή δεν είναι πάντα να γυρίζουμε από το άλλο πλευρό όταν νιώθουμε άβολα.
Έτσι δικαιολόγησε ο λαϊκός άνθρωπος τη διπροσωπία του Μάρτη.Την απέδιδε στο ποια γυναίκα από τις δυο κοίταζε ο Μάρτης: την όμορφη ή την άσχημη. Η υπεκφυγή είναι η εύκολη λύση. Τον διπρόσωπο Μάρτη τον κάναμε θεό, οδηγό σε κάθε μας ενέργεια. Χρειάζεται να αλλάξουμε τα εικονίσματα. Και η ευθύνη δεν είναι μόνο των άλλων. Και η επιλογή δεν είναι να μιμηθούμε την Μάρθα του Καμύ στην «Παρεξήγηση». Να βάλουμε στην ψυχή μας την απελπισία. Την αυτομαστίγωση. Την επιλογή του σκότους.
Ευάγγελος Αυδίκος
Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας