Κάθε εβδομάδα ο Χρήστος Παπαρούνης παρουσιάζει την επιστήμη του Management με απλό τρόπο. Με παραδείγματα και απλά καθημερινά marketing tips ξεκαθαρίζει έννοιες και διαλύει μύθους που πολλές φορές υπάρχουν στη σύγχρονη επιχειρηματικότητα.
Ακούστε την εκπομπή:
ή διαβάστε τα κείμενα της εκπομπής:
Καλησπέρα
Από τις δραστηριότητες που απολαμβάνω περισσότερο είναι οι ομιλίες ή γενικότερα συναθροίσεις με θέματα που με ενδιαφέρουν. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των ομαδικών συγκεντρώσεων το οποίο είναι εξαιρετικά γοητευτικό είναι ότι υπάρχει πάντα ένα κοινό σημείο. Όλοι εκεί έχουν συγκεντρωθεί για ένα κοινό λόγο.
Ακόμα και σήμερα σε αυτή την ραδιοφωνική παρουσία που έχουμε, όλοι όσοι επιλέγετε να με ακούσετε είστε συντονισμένοι (και εγώ φυσικά συμμετέχω με το δικό μου τρόπο) γιατί πρόκειται να μοιραστώ κάτι μαζί σας. Άρα θα έχουμε κάτι κοινό.
Στις ομιλίες και γενικότερα στις συναντήσεις ή συναθροίσεις όλοι μοιραζόμαστε σχεδόν τις ίδιες αξίες, τα ίδια πιστεύω, πιθανόν και για ακριβώς αυτόν το λόγο συμμετέχουμε άλλωστε. Δεν γνωριζόμαστε προσωπικά πολλές φορές αλλά στην ουσία είναι σα να γνωρίζουμε κάτι ο καθένας για τον άλλον.
Ξέρετε, αυτό είναι αρκετά σημαντικό. Μην ξεχνάτε ότι η επιβίωση του ανθρώπινου γένους εξαρτάται από την ικανότητα που έχουμε να περιτριγυριζόμαστε από ανθρώπους που έχουν τα ίδια πιστεύω με εμάς. Που πιστεύουν αυτό που κι εμείς πιστεύουμε!
Όταν αλληλεπιδράς με ανθρώπους που πιστεύουν αυτό που κι εσύ πιστεύεις, συμβαίνει κάτι μοναδικό. Γεννιέται η εμπιστοσύνη. Μην το υποτιμάτε αυτό. Η εμπιστοσύνη είναι ένα σπάνιας αξίας συναίσθημα. Μια δυνατή αρχέγονη ανθρώπινη εμπειρία.
Φυσικά κάνοντας αυτά τα οποία έχεις υποσχεθεί ότι θα κάνεις, δε σημαίνει ότι αυτομάτως θα σε εμπιστευτούν αλλά σημαίνει ότι κάποιος μπορείς να σε εμπιστευτεί.
Νομίζω ότι όλοι λίγο-πολύ έχουμε φίλους και γνωστούς που συνήθως τα κάνουν λίγο σαλάτα αλλά παρόλα αυτά εξακολουθούμε και τους εμπιστευόμαστε.
Η εμπιστοσύνη στην ουσία προέρχεται από ένα κοινό σύστημα αξιών και πεποιθήσεων.
Και ο λόγος που η εμπιστοσύνη έχει αξία και είναι σημαντική, είναι γιατί όταν περιτριγυριζόμαστε από ανθρώπους που πιστεύουν αυτά που κι εμείς πιστεύουμε, είμαστε πιο έτοιμοι να πάρουμε το ρίσκο. Νιώθουμε περισσότερο ασφάλεια να ρισκάρουμε. Είμαστε πιο δυνατοί και σίγουροι να πειραματιστούμε, πράγμα το οποίο περιλαμβάνει και την αποτυχία. Παρόλα αυτά νιώθουμε πιο σίγουροι να συνεχίζουμε και να ανακαλύπτουμε γνωρίζοντας ότι κάποιος από την κοινή μας ομάδα, κάποιος ο οποίος πιστεύει ό,τι πιστεύουμε, κάποιος που εμπιστευόμαστε και μας εμπιστεύεται και αυτός, θα μας προσέχει και θα μας βοηθήσει όταν σκοντάψουμε ή όταν πέσουμε.
Όμως όλα αυτά μπορεί να ακούγονται λίγο θεωρητικά. Θα αναφέρω ένα παράδειγμα που μπορεί λίγο να ξεκαθαρίσει τα πράγματα.
Ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα για εμάς, στη ζωή μιας οικογένειας ας πούμε. Φυσικά είναι τα παιδιά μας έτσι;
Το πράγμα που έχει τη μεγαλύτερη αξία στον πλανήτη είναι τα παιδιά μας.
Ας δημιουργήσουμε λοιπόν ένα μικρό σενάριο. Μία ιστορία. Ας σκεφτούμε ότι έχουμε ένα σημαντικό ραντεβού γι’ αυτό θα χρειαστούμε κάποιον να προσέχει τα παιδιά μας.
Μια μπεϊμπισίτερ δηλαδή. Έχουμε δύο επιλογές.
Η μία είναι μια δεκαεξάχρονη κοπέλα από τη γειτονιά μας που γνωρίζουμε αλλά δεν έχει καμία απολύτως εμπειρία στο babysitting.
Η άλλη επιλογή μας είναι μια 32διαχρονη η οποία μόλις πρόσφατα έχει μετακομίσει στην γειτονιά μας, δεν έχουμε ιδέα από που έχει έρθει, αλλά έχει 10 χρόνια εμπειρίας στην φύλαξη παιδιών και στο babysitting.
Νομίζω ότι οι περισσότεροι ίσως, θα επέλεγαν την δεκαεξάχρονηκοπέλα. Με λίγα λόγια, θα εμπιστευόμασταν τα παιδιά μας, το πιο πολύτιμο αγαθό μας, σε κάποιον που ανήκει στην κοινωνία μας, τον γνωρίζουμε, αλλά δεν έχει καμία εμπειρία. Αντί για κάποιον που έχει αρκετά μεγάλη εμπειρία, αλλά δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα ποιός είναι και ποιές είναι οι απόψεις του και οι πεποιθήσεις του.
Γιατί πιστεύετε λοιπόν ότι στην καθημερινότητά μας – άρα και στην εργασία μας- πράττουμε διαφορετικά;
Το πρόβλημα με τις περισσότερες επιχειρήσεις είτε θέλετε να το πιστέψετε είτε όχι, είναι ποιον μπορούμε να εμπιστευτούμε και πως μπορούν να μας εμπιστευτούν.
Τι είναι στην πραγματικότητα η ομάδα, η κοινωνία στην οποία κινούμαστε και αλληλεπιδρούμε, τι είναι η κουλτούρα.
Είναι ένα γκρουπ ανθρώπων με κοινές αξίες και πεποιθήσεις, σωστά;
Τι είναι έθνος; Είναι ένα γκρουπ ανθρώπων με κοινές αξίες και πεποιθήσεις.
Και η μεγαλύτερη πρόκληση που μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε επιχείρηση ή ομάδα είναι η προσωπική της επιτυχία
Όταν ιδρύεται μία επιχείρηση στηρίζεται σε ένα σύστημα αρχών . Όταν λοιπόν μια επιχείρηση δημιουργείται, το τι θέλει να κάνει και το τι τελικά θα κάνει πρέπει να ταιριάζουν.
Συνήθως, υπάρχει ο ιδρυτής ή οι ιδρυτές, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να βάλουν το δικό τους όραμα και να το μετατρέψουν σε λέξεις. Και το πάθος τους μπορεί να εμπνεύσει και τους άλλους ώστε να έρθουν και να συμμετέχουν κάτω από ένα κοινό στόχο σε μία κοινή πορεία. Και με αυτόν τον τρόπο εμπιστεύονται χωρίς αμφιβολία αυτήν την πορεία και αυτό το όραμα και έτσι ξεκινάει μια απίστευτη εμπειρία.
Το πρόβλημα ξεκινάει όταν η επιχείρηση αρχίζει και εξαπλώνεται, μεγαλώνει, γίνεται όλο και περισσότερο επιτυχημένη. Στο σημείο αυτό δεν μπορούν πλέον να στηρίζονται ο ένας τον άλλο. Στις μικρές επιχειρήσεις αυτό που τώρα σας αναφέρω δε συμβαίνει ακριβώς, αλλά σας παρακαλώ ακολουθήστε τη σκέψη μου. Θα βρείτε τα κοινά σημεία.
Σε μια επιχείρηση λοιπόν που συνεχώς αυξάνεται, χρειάζεται πλέον να αναθέσουν ένα μέρος της δουλειάς σε κάποιον τρίτο ο οποίος και αυτός με τη σειρά του μπορεί να αναθέσει ένα μέρος της δικής της δουλειάς σε ένα τρίτο και ούτω καθεξής. Παραδείγματος χάρη το πληγωμένο marketing της επιχείρησης, που θα έπρεπε κάθε επιχείρηση μεγάλη μικρή ή μικρομεσαία να το αναθέσει σε έναν τρίτο.
Με λίγα λόγια πρέπει να αναθέσουν την δουλειά σε κάποιον ο οποίος θα χρειαστεί να παίρνει αποφάσεις για αυτούς. Πώς ακριβώς θα αναθέσω σε κάποιον τρίτο κάτι τόσο σημαντικό;
Ίσως αν είχαμε τη δυνατότητα μιας διαγραμματικής απεικονίσεις αυτού που σας μεταφέρω τώρα, θα ήτανε πιο ξεκάθαρο το μπλέξιμο το οποίο ξαφνικά αρχίζει και δημιουργείται.
Παρόλα αυτά επιστρέφω στο παράδειγμα μου και για να γλυτώσουμε χρόνο, σας λέω ότι από το σημείο αυτό που βρισκόμαστε, όπου αρχίζουν και εισέρχονται κι άλλοι παράγοντες σε αποφάσεις μας, το πράγμα αρχίζει και μπερδεύεται.
Και αυτό είναι πραγματικά η μεγαλύτερη πρόκληση που κάθε επιχείρηση θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει.
Όμως τα συμπτώματα τα οποία θα σας περιγράψω τώρα, δεν τα συναντάμε μόνο στις μεγάλες επιχειρήσεις οι οποίες εξελίσσονται και χρειάζεται προφανώς να αναθέσουν και σε άλλους μέρος της δουλειάς τους.
……
Βρισκόμαστε λοιπόν στο σημείο που όλες οι επιχειρήσεις κάποια στιγμή φτάνουν. Είναι το σημείο όπου το στρες και το άγχος αυξάνεται και το πάθος μειώνεται. Πολλές φορές αυτό το συναντάμε και όταν μια επιχείρηση περνάει στη νέα γενιά ή είναι ανάγκη να προσαρμοστεί στην νέα εποχή. Συνήθως οι παλαιότεροι ιδιότητες αρχίζουν και νιώθουν περίεργα στις νέες τακτικές καθώς δεν είναι τα πράγματα όπως συνήθιζαν να είναι. Δεν είναι τα πράγματα όπως ήξεραν ότι λειτουργούν. Δεν αισθάνονται πια το ίδιο.
Ίσως μερικές φορές δεν μπορούν και οι ίδιοι να το πούν με λέξεις αλλά γνωρίζουν ακόμα κι αν η επιχείρηση τους μπορεί να είναι πιο πετυχημένη από ότι στο παρελθόν, παρόλα αυτά γι αυτούς δεν είναι πια το ίδιο. Και αυτό είναι ένα σύμπτωμα.
Άλλο γνώριμα σύμπτωμα είναι, όταν οι επιχειρήσεις αρχίζουν και κάνουν focus στον ανταγωνισμό και αρχίζουν και ανησυχούν λιγότερο για το τι πραγματικά οι ίδιοι κάνουν.
Και ενώ στην αρχή δεν ρωτούσαν κανέναν και ακολουθούσαν το όραμα τους, το πάθος τους που τροφοδοτούνταν από την δική τους ενέργεια, τώρα αρχίζουν και ρωτούν τρίτους, όπως εμάς στις marketerS πχ ποιοί πρέπει να γίνουν, πώς πρέπει να μεταφέρουν το μήνυμα τους πια!
Κάτι τέτοιο συμβαίνει σε επιχειρήσεις όπως το αγαπημένο μου case study την οποία επικαλούμαι συχνά, στην Αpple .
Το 1985 ο Steve jobs παράτησε την Apple και η επιχείρηση είχε τρομερή πτώση. Στη συνέχεια ο Steve jobs επέστρεψε.
Ο Χάουαρντ Schulzt , ο ιδρυτής των Starbucks έφυγε από το Starbucks και επέστρεψε και αυτός αργότερα.
Ο Michael Dell αποχώρησε από την Dell και στη συνέχεια επέστρεψε.
Το θέμα είναι ότι όλοι αυτοί οι ιδρυτές και οραματιστές κάποια στιγμή στην πορεία τους επέστρεψαν γιατί κάτι τους ανάγκασε να θυμηθούν γιατί τελικά δημιούργησαν την εταιρία τους. Ποιο ΗΤΑΝ Αυτό το αρχικό συναίσθημα, το γενεσιουργό πάθος που τους καθοδηγούσε.
Και γυρίζω το χρόνο πίσω. Μετά τους πολέμους η Ελλάδα άρχισε σιγά σιγά να αναπτύσσεται. Οι επιχειρήσεις να μεγαλώνουν και οι Έλληνες να στηρίζουν την ελληνική επιχειρηματικότητα. Ισως μερικοί να θυμάστε και το αποκορύφωμα της Ελληνικής εσωστρέφειας «Αγοράζω Ελληνικά και όχι Εισαγώμενα» εκεί στις αρχεές του 1980.
Και καθώς η χώρα αναπτυσσόταν το ίδιο και οι επιχειρήσεις το αίσθημα του σκοπού, και το αρχικό πάθος, άρχισε να υποχωρεί. Μαζί με το αίσθημα της αυτάρκειας, και της εμπιστοσύνης.
Και τότε άρχισε ο κόσμος να αλλάζει. Αφού πια δεν μπορούσαμε να ικανοποιηθούμε με τον τρόπο που ξέραμε ως τώρα είπαμε «ΟΚ. Ας το κάνουμε αλλιώς» Η παγκοσμιοποίηση άρχισε να επηρεάζει όλο και περισσότερο την επιχειρηματικότητα. Οι αξίες άλλαξαν. Τα χρήματα, το κέρδος έγινε αυτοσκοπός, χάθηκε η ανθρώπινη υπόσταση. Η οικογενειακή επιχείρηση άρχισε να παραπαίει καθώς το ανθρώπινο στοιχείο μεταφέρθηκε στα λογιστικά βιβλία, έγινε αριθμός, έγινε μητρώο , έγινε έσοδα έξοδα.
Καθώς χάθηκε λοιπόν η εμπιστοσύνη, όλοι άρχισαν να γίνονται περισσότερο δύσπιστοι. Οι εργάτες για τα αφεντικά, τα αφεντικά για τους εργάτες, η γειτονιά η ίδια, ακόμα και μέσα στην ίδια την οικογένεια υπήρχε πλέον δυσπιστία.
Υπάρχει δυσπιστία. Δυσπιστία , για την κοπέλα μας, για τον άντρα μας, για τους πολιτικούς μας, Δυσπιστία ΓΙΑ ΤΟ ΊΔΙΟ ΜΑΣ ΤΟ ΠΑΙΔΊ.
Και επιστρέφω… Δυσπιστία για το management το ίδιο…
Και καθώς ψάχνουμε ένα αίσθημα ολοκλήρωσης και εκπλήρωσης απευθυνόμαστε στην τεχνολογία. Αλλά Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΔΕΝ ΒΟΗΘΆΕΙ. Και πάλι έχουμε ένα κενό.
Ο Andy groveI, ο ιδρυτής της DELf έχει πει ότι « το μόνο πράγμα που ο μικροεπεξεργαστής τελικά κατάφερε είναι να κάνει τα πράγματα να κινούνται πιο γρήγορα.» Και είχε δίκιο. Προσέξτε. Η τεχνολογία είναι μαγική. Είναι φανταστική. Π.χ η ανταλλαγή πληροφοριών και ιδεών με τη βοήθεια της τεχνολογίας έχει πραγματικά απογειωθεί. Η τεχνολογία είναι πραγματικά μοναδική σε ό,τι έχει να κάνει με τις συναλλαγές Μπορεί να ακόμα και στο να βρίσκει ανθρώπους…..
Μα …ας είμαστε ειλικρινείς. Η τεχνολογία είναι πραγματικά κακή στο να δημιουργεί ανθρώπινες σύνδεσεις- ανθρώπινες σχέσεις.
Δεν μπορείς να δημιουργήσεις μια σχέση εμπιστοσύνης μέσα από το internet.
Πρόσφατα έκαναν μία τεράστια ανακάλυψη. Ανακάλυψαν ένα κύτταρο το οποίο ονομάζεται mirror neuron το οποίο είναι υπεύθυνο για το πώς οι άνθρωποι σχετίζονται μεταξύ τους και πως αντιλαμβάνονται τα συναισθήματά του αλλού. Και αυτό που ανακάλυψαν είναι ότι στην ουσία, πρόκειται για το ίδιο σημείο του εγκεφάλου όπου πραγματικά λάμπει και παίρνει φωτιά στις MRI όταν αλληλεπιδρά με κάτι.
Έδωσαν φανταστείτε στους ανθρώπους κάποιες φωτογραφίες και στη συνέχεια μελέτησε τον εγκέφαλο πως αντιδρά μέσου μαγνητικών τομογραφιών.
Και ξέρετε που κατέληξαν; Όταν το μυαλό μας δει κάποιον να χαμογελάει, ενεργοποιείται το ίδιο ακριβώς σημείο του εγκεφάλου που ενεργοποιείται όταν εμείς γελάμε.
Το Σημείο που μας βοηθάει να καταλαβαίνουμε τα συναισθήματα των άλλων και είναι τόσο σημαντικό γιατί είναι το σημείο που δημιουργεί και ελέγχει την εμπιστοσύνη. Την εμπιστοσύνη…. αυτό τον σημαντικό ανθρώπινο δεσμό.
Και αυτό σημαίνει ότι τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανθρώπινη επαφή. Ακόμα κι εσείς που ακούτε αυτή τη στιγμή εμένα (με πολλή προσοχή ελπίζω) όσο κι αν έχω καταφέρει να κερδίσω την προσοχή σας και την εμπιστοσύνη σας, δεν είναι τίποτα μπροστά στην αλληλεπίδραση που θα είχαμε αν κάναμε αυτή τη συζήτηση από κοντά ή αν ήσασταν το κοινό σε κάποια ομιλία.
Είναι πολύ σημαντική η διαφορά λοιπόν ανάμεσα στην ηγεσία και την εξουσία. Προσέξτε το αυτό πάρα πολύ στις επιχειρήσεις. Η Ηγεσία συνεχώς υπενθυμίζει το λόγο που η ομάδα, ο υπάλληλος, οι περισσότεροι υπάλληλοι και φυσικά ο ιδρυτής, βρίσκονται σε αυτό το χώρο. Θυμίζει γιατί εξαρχής βρίσκονται όλοι εδώ. Ενώ η εξουσία στην ουσία λέει το τι πρέπει να κάνει ο κάθε ρόλος. Μεταφέρει το μήνυμα για το ποιος είναι ο στόχος που πρέπει να πετύχεις.
Τώρα σκεφτείτε λίγο τις επιχειρήσεις σήμερα. Στην πραγματικότητα δουλεύουμε μέσα από μεγάλες οθόνες. Υπήρχε μια εποχή όπου αν ήθελες να μάθεις τι οι εργάτες πραγματικά πίστευαν για σένα κατεβαίνες στο ισόγειο της επιχείρησης σου και τους ρωτούσες.
Το εμπορικό τμήμα της επιχείρησης πραγματικά μιλούσε με ς ανθρώπους που έρχονταν στην επιχείρηση. Τώρα το εμπορικό τμήμα απαντάει στα e-mail μέσα σε 24 h.
Βέβαια θα μου πείτε ότι οι μικρές επιχειρήσεις διατηρούν αυτή την ελευθερία αλλά παρ όλα αυτά δεν το κάνουν. Δεν επικοινωνούν.
Συμβουλεύω πάντα τους εργοδότες να αυξήσουν την επικοινωνία με τους υπάλληλους. Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να παραβλέψουμε την επιστήμη, σε καμία περίπτωση, αλλά ειδικά στις μικρομεσαίες και μικρές επιχειρήσεις η προσωπική αλληλεπίδραση είναι εξαιρετικά σημαντική. Και μπορεί να βοηθήσει και την επιστήμη.
Γιατί τίποτα πραγματικά δεν μπορεί να αντικαταστήσει μια απλή χειρονομία ένα χαιρετισμό χέρι με χέρι.
Όσο περισσότερη προσωπική αλληλεπίδραση υπάρχει τόσο κερδίζεις περισσότερους αλληλεπιδραστικούς φίλους και αυτό οδηγεί την ηγεσία σε πιο ειλικρινή αλληλεπίδραση.
Και είναι στο χέρι μας.
Αν δεν το κάνουμε, θα συνεχίσουν να κοιμόμαστε έτσι και δεν θα βρίσκουμε ποτέ το αίσθημα ικανοποίησης και χαράς. Γιατί όλο αυτό χρειάζεται να είμαστε ανάμεσα σε ανθρώπους που πιστεύουν ότι πιστεύουμε και εμείς.
Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας.
Φυσικά, για οποιαδήποτε πρόταση ή απορία επικοινωνείτε μαζί μου στο c.paparounis@gmail.com
Τα λέμε την επόμενη φορά
Χρήστος Παπαρούνης
(MSc) Management & Marketing consultant.